Wereld, vrijdag 27 mei 2005
Oppositie wordt tot zwijgen gebracht met gratis Mercedes
door Sietske Galama
Sinds de moord op de anti-Syrische politicus Tarik Hariri in Libanon in februari, staat buurland Syrië onder grote druk. Even leek het politieke klimaat wat vrijer te worden, maar schijn bedriegt.
,,Hervormingen? Dat werd ons vijf jaar geleden al beloofd'', zegt de schrijver Ammar Abdoelhamid (37), een van de meest uitgesproken critici in Syrië. Hij spuit zijn kritiek vooral op zijn Engelstalige weblog. ,,Dit land stuurt regelrecht af op een catastrofe. We worden door incompetente idioten bestuurd. Maar Syriërs lezen de kranten, kijken tv, en we zien hoe men in het buitenland leeft.''
Abdoelhamid denkt dat het partijcongres van de regerende Baath-partij volgende maand het einde zal inluiden voor president Basjar Al-Assad. ,,De zogenaamde hervormingen die dan worden aangekondigd zullen geen echte hervormingen blijken te zijn.''
Hij is niet bang opgepakt te worden. ,,Ik ben al een paar keer op het matje geroepen. Toen moest ik de politie uitleggen wat ik nou precies bedoelde en wilde. Ze kennen alleen werk in het Arabisch.''
,,Iedereen wil veranderingen'', meent de Amerikaanse professor Josh Landis, Midden-Oostendeskundige die een jaar in Damascus woont. ,,Dat wordt sinds kort ook openlijk gezegd. Kritiek op de regering is, sinds de dood van Hariri, heel gewoon. Men is minder bang om te zeggen waar het op staat.''
In Syrië kun je nog steeds voor het minste opgepakt worden, en voor jaren verdwijnen. Dat men minder bang is geworden, komt volgens Landis door de Libanezen. ,,In Libanon gingen de media tekeer tegen de Syriërs: Basjar al-Assad werd een moordenaar genoemd, een mafioso; de regering een stelletje corrupte imbecielen en dieven. De Syriërs wisten niet wat ze overkwam. Zulke taal over hun president hadden de Syriërs nog nooit gehoord. Sindsdien veroorlooft de pers hier zich ook veel meer.''
Basjar is niet bang voor de oppositie, meent Landis. ,,Die is niet georganiseerd. Hij laat oppositieleden oppakken, zet ze een paar dagen onder druk -heel netjes, geen martelingen meer- en laat ze dan weer gaan. Zo iemand is dan wel weer even stil.''
Volgens Landis staan mensen als Ammar Abdoelhammid in hun eentje. Het regime weet dat de doorsnee-Syriër nog nooit achter een computer heeft gezeten, laat staan dat ze Engelse webpagina's op het internet lezen. De oppositie is verbrokkeld, zegt hij, die krijgt nog geen vijfhonderd man bij elkaar. ,,Zo'n nationalistische beweging als die je in Libanon zag, hoef je in Syrië voorlopig niet te verwachten.''
Basjar heeft ook een groot deel van de oppositie gewoon afgekocht. Hij gaf ze een partij-bureau, een huis, een mooie zwarte Mercedes -en zo zijn er veel opposanten die geen bedreiging meer vormen. Mensenrechtenactivisten doen dat blijkbaar wel: zij werden de afgelopen week massaal van hun bed gelicht.
Wil Basjar hervormen? Volgens Landis is het niet een kwestie van willen, maar van kunnen. Het systeem in Syrië zakt in elkaar als je grootscheepse hervormingen invoert. Hij voorspelt dan ook dat Basjar hier en daar een beetje sleutelt. Hij zal bijvoorbeeld de rond vijfhonderd politieke gevangenen vrijlaten: iedereen weer even blij. ,,Hij heeft ook net de invoerbelasting op auto's verlaagd; dus nu is iedereen bezig een auto te kopen. Dat houdt ze weer een paar maanden rustig.''
Abdoelhammid meent dat het volk dat niet zal accepteren, Landis denkt van wel. ,,Syriërs willen veranderingen. Maar ze willen ook stabiliteit. Iedereen heeft gezien wat er in Irak is gebeurd'', meent Landis. ,,Dus Basjar mag blijven, maar veranderingen moeten plaatsvinden.'' Dat dat niet samengaat, ontgaat de Syriërs vooralsnog.
En de Amerikanen? ,,Wat kunnen ze doen? Binnenvallen, zoals in Irak? Die les hebben hebben ze wel geleerd'', denkt Landis. ,,De verandering zal van binnenuit moeten komen. Een staatsgreep is een mogelijkheid, maar ik zie dat niet gebeuren.'' Hij verwacht dat Basjar in het zadel blijft. ,,De komende vijf jaar zeker.''
Copyright: Galema, Sietske
No comments:
Post a Comment